Slapen

Iedereen slaapt wel eens slecht, dit hoeft dan ook niet altijd ernstige gevolgen te hebben als het geen chronisch patroon wordt. Is dit wel het geval, dan is het belangrijk om de oorzaak van uw slaapprobleem te achterhalen. Er dient een onderscheid gemaakt te worden tussen milde en ernstigere slaapproblemen. Over het algemeen spreken we van ernstige slapeloosheid als men minimaal drie keer per week slecht slaapt, gedurende een periode van langer dan drie weken en als dit leidt tot slechter functioneren overdag. Als men slechts af en toe slecht slaapt, korter dan drie weken, en als dit niet gepaard gaat met disfunctioneren overdag, dan heeft men last van milde slaapproblemen. Normaal gesproken gaan deze problemen vanzelf weer over.

Een gezonde volwassene heeft tussen de zeven en negen uur slaap per nacht nodig. Tijdens deze slaapuren doorlopen we een cyclus van vier stadia. Deze cyclus wordt een aantal keren herhaald gedurende de nacht. Het eerste stadium is een korte periode waarin u nog niet echt slaapt, maar uw lichaam zich daar wel op voorbereidt. In dit stadium ontspannen uw spieren zich, gaat uw temperatuur omlaag, wordt uw hartslag trager en draaien uw ogen weg. Na enkele minuten valt u in een lichte slaap; het tweede stadium. In dit stadium kunt u van de kleinste geluiden wakker worden, omdat u nog niet diep in slaap bent. Ook deze fase duurt niet erg lang. Nu wordt het interessant; in het derde stadium gaat uw hartslag nog langzamer, ontspannen uw spieren zich nog verder. U bent nu diep in slaap en zult niet meer zomaar van een geluidje wakker worden. Nu begint ook het echte herstelwerk van uw lichaam en geest. In deze diepe slaap worden uw organen en spieren hersteld, en kan uw brein alle opgedane informatie gaan verwerken. Uw lichaam en uw brein hebben deze diepe slaap hard nodig. Tenslotte volgt er nog een vierde stadium. De REM-slaap. REM staat voor Rapid Eye Movement en verwijst naar het razendsnelle knipperen van uw oogleden. Deze slaap kost u veel energie, en dit is het stadium waarin u gaat dromen. In dit stadium vertonen uw hersenen evenveel activiteit als wanneer u wakker bent. Deze vier stadia worden meerdere keren per nacht doorlopen. Het is daarbij niet van belang hoe vaak, maar wel dat ze evenwichtig verdeeld zijn.

Als men gedurende meerdere dagen achterelkaar minder dan zeven uur per nacht slaapt, dan kan dit leiden tot een slaaptekort. Dit merkt u aan klachten zoals vermoeidheid overdag, moeite met wakker worden, verminderde concentratie en overdag in slaap vallen. Hier kunnen verschillende oorzaken aan ten grondslag liggen, zoals een jetlag, stress of spanning. Deze klachten zouden na een periode van rust vanzelf weer over moeten gaan.

Voorbeelden van slaapproblemen zijn: snurken, niet kunnen inslapen, niet kunnen doorslapen, heel licht slapen, rusteloze benen, het vertraagd slaapfasesyndroom en aan slaap gerelateerde stoornissen zoals narcolepsie en slaapapneu. Slaapapneu is een aandoening waarbij men ’s nachts gedurende minimaal 10 seconden niet ademt. Dit kan herhaaldelijk optreden, zelfs meer dan vijf keer per uur, wat een grote invloed heeft op de slaapkwaliteit. Hierdoor staat u niet met een uitgerust gevoel op en voelt u zich overdag erg slaperig waardoor u zich minder goed kan concentreren. Narcolepsie is een aandoening waarbij men overdag geregeld in slaap valt, ook tijdens een bezigheid. Mensen met rusteloze benen kunnen hun benen niet stilhouden en hebben een onaangenaam, zwaar gevoel in de benen. Tot slot kunt u bij het vertraagd slaapfasesyndroom altijd pas laat inslapen waardoor u ’s ochtends zeer slaperig bent. Dit ritme kunt u niet aanpassen.

Als men slechts af en toe slecht slaapt, korter dan drie weken, en als dit niet gepaard gaat met disfunctioneren overdag, dan heeft men last van milde slaapproblemen oftewel slecht slapen. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals allergieën, astma, COPD, rusteloze benen, darmziektes en jeuk. Hier vindt u meer informatie over slecht slapen.

Ernstige slapeloosheid valt te definiëren als slaapklachten die langer dan drie weken aanhouden, minimaal drie keer per week optreden en leiden tot disfunctioneren overdag. Slaapklachten kunnen verscheidend zijn, zoals moeite met inslapen, geregeld wakker worden gedurende de nacht, te vroeg wakker worden, niet uitgerust wakker worden, onrustige dromen en licht slapen. Al deze klachten kunnen ervoor zorgen dat men overdag slechter dan normaal functioneert, zo is men extra moe, slaperig en prikkelbaar overdag en heeft men last van een verminderde concentratie. Deze klachten kunnen verergert worden door zogenaamd verkeerd slaapgedrag, zoals te lang uitslapen, een verstoord slaap-waakritme, het gebruik van slaapmiddelen of alcohol. Het is tevens mogelijk dat iemand die aan kortdurende en niet ernstige slapeloosheid leidt, uiteindelijk ernstige slapeloosheid ontwikkelt. Dit komt vooral door psychische factoren, zo is men ervan overtuigd dat men niet kan slapen waardoor men het met iets negatiefs associeert.