Antivirale middelen

Antivirale middelen zijn middelen die worden gebruikt om virussen te behandelen. Het ligt aan de soort aandoening of deze behandeld moet worden met een antiviraal middel of niet.

Als men ziek is geworden als gevolg van een besmetting met een virus, dan kan er gekozen worden voor een antiviraal middel voor de behandeling ervan. Infecties die veroorzaakt zijn door een virus, zijn onder andere griep, een koortslip, de ziekte van Pfeiffer, HIV en gordelroos. Antivirale middelen, oftewel virusremmers zorgen ervoor dat het virus niet meer kan groeien, zodat de duur van de ziekte verkort wordt.

Antivirale middelen worden voorgeschreven bij de volgende ziektes of aandoeningen:

• Griep;
• Koortslip;
• Herpes genitalis;
• HIV;
• Virale hepatitis;
• Ziekte van Pfeiffer;
• Gordelroos;
• Genitale wratten;
• Ooginfecties.

Griep wordt veroorzaakt door het influenzavirus en leidt tot klachten aan de luchtwegen zoals niezen, loopneus, hoesten en keelpijn, evenals klachten in het hele lichaam zoals koorts, rillingen en spierpijn.

Het virus herpes simplex veroorzaakt een koortslip, wat begint met een branderig en tintelend gevoel rond de lippen. Vervolgens ontstaan er pijnlijke blaasjes op de lip, na een aantal dagen veranderen deze in zweertjes met korstvorming. De infectie kan echter ook op andere plekken van het lichaam optreden, zoals op de neus, kin of rondom de ogen. Het herpesvirus blijft altijd in het lichaam aanwezig als u het eenmaal heeft opgelopen, het is de meeste tijd inactief en wordt actief zodra de weerstand afneemt. Herpes genitalis is een soa die wordt veroorzaakt door het herpes-virus. Het geeft niet altijd klachten en hoeft niet altijd behandeld te worden.

Hiv is een seksueel overdraagbare aandoening (soa) die uiteindelijk kan leiden tot aids. De infectie zorgt ervoor dat het afweersysteem van het lichaam langzaamaan afgebroken wordt. In het begin merkt men daar niet veel van, maar geleidelijk aan krijgt men steeds meer klachten. In dit geval wordt er gesproken van aids.

Hiv is chronische ziekte en kan nog niet genezen worden, maar met een goede behandeling kan aids wel voorkomen worden. Besmetting met hiv verloopt via lichaamsvloeistoffen, zoals: bloed, sperma, voorvocht, vaginaal vocht en moedermelk. Bloed en sperma van een hiv-positieve persoon bevatten veel virussen. Als deze lichaamsvochten in contact komen met iemands bloed of slijmvliezen, kan diegene besmet worden met hiv.

Virale hepatitis is een leverontsteking die is veroorzaakt door een virus. Hepatitis kan onderscheiden worden in hepatitis A, B, C en E en is besmettelijk.

Hepatitis A wordt ook wel geelzucht genoemd en komt vooral bij kinderen voor. Het gaat meestal vanzelf over en is niet ernstig.

Hepatitis B wordt veroorzaakt door het hepatitis B-virus door middel van onveilige seks of contact met bloed. Meestal gaat de ziekte binnen een paar maanden vanzelf over.

Hepatitis C is de gevaarlijkste vorm. Het geeft niet veel symptomen en wordt opgelopen door het gebruik van besmette naalden. De leverontsteking kan chronisch worden en moet dus goed behandeld worden.

De symptomen van hepatitis E lijken op die van hepatitis A. verder is er nog niet veel bekend over deze vorm.

De ziekte van Pfeiffer is een besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door het epstein-barrvirus. De meeste mensen zijn in hun jeugd besmet geraakt met het virus, in de meeste gevallen verloopt dit zonder symptomen. Sommige mensen ervaren echter wel klachten, zoals zware vermoeidheid, keelpijn, koorts en pijnlijke lymfeklieren. De keelpijn, vermoeidheid en opgezwollen en pijnlijke klieren kunnen een aantal maanden aanhouden.

Gordelroos wordt veroorzaakt door het virus herpes zoster, ook wel het waterpokkenvirus genoemd. De blaasjes op de huid lijken op waterpokken en kunnen jeuken of pijnlijk zijn. Als men de plekken openkrabt, kunnen deze ernstige littekens veroorzaken. Aangezien de huiduitslag vaak op ofwel het linker-, ofwel het rechterdeel van het lichaam voorkomt, heeft dit de vorm van een gordel, vandaar de naam. De uitslag kan ook voorkomen op één gezichtshelft of op één arm of been. Gordelroos komt met name voor bij mensen ouder dan zestig jaar maar kan in principe bij iedereen voorkomen. Soms kan gordelroos tot ernstige complicaties lijden, bijvoorbeeld als deze zich dicht bij het oog bevindt.

Genitale wratten zijn een soa die vaak voorkomt en veroorzaakt wordt door het HPV-virus. De wratten zijn niet gevaarlijk en bevinden zich bij de geslachtsdelen. De wratten zijn niet altijd zichtbaar en kunnen jeuken. Behandeling is meestal niet nodig, HPV blijft wel aanwezig in het lichaam. De aandoening kan dus terugkomen.

Er zijn verschillende virussen die een oogontsteking kunnen veroorzaken, zoals het adenovirus. Dit is een verkoudheidsvirus dat ook bij de ogen tot een ontsteking kan leiden. Ook het herpesvirus zoals herpes simplex (koortsblaasjes) en herpes zoster (gordelroos) kunnen een oogontsteking veroorzaken in verschillende delen van het oog: in het slijmvlies (conjunctivitis), het hoornvlies (keratitis) en harde oogrok (episcleritis of scleritis). Ook kan de binnenkant van het oog ontstoken raken, dit wordt uveïtis genoemd.

Het gebruik van antivirale middelen is afhankelijk van uw aandoening of ziekte. Zo kan een antivirusmiddel zoals Tamiflu preventief gebruikt worden om een besmetting met een griepvirus te voorkomen of kan in geval van een besmetting gebruikt worden om de symptomen te verminderen en de duur van de ziekte te verkorten. Tamiflu wordt door artsen alleen voorgeschreven aan mensen voor wie griep een ernstig risico is, zoals mensen met een verminderde weerstand of mensen met hart- en longziekten. De werkzame stof van Tamiflu, oseltamivir, behoort tot de zogenaamde neuraminidaseremmers, geneesmiddelen die voorkomen dat een virus zich in het lichaam kan uitbreiden.

In het geval van een koortslip worden antivirale tabletten zoals Valaciclovir voorgeschreven aan mensen die ernstige klachten ondervinden of vaker dan 6 keer per jaar een koortslip krijgen. Valaciclovir voorkomt dat het virus zich vermenigvuldigt en stopt zo de uitbraak van de ziekte. De klachten zullen na een paar dagen verminderen. Het virus kan echter nooit gedood worden, ook niet met Valaciclovir.

Helaas is er nog geen medicijn gevonden waarmee het hiv-virus gedood kan worden. Gelukkig kan aids wel voorkomen worden als u goed behandeld wordt. Deze behandeling bestaat uit een combinatie van minimaal drie hiv-remmende medicijnen die men dagelijks moet innemen. Deze medicijnen voorkomen dat het virus zich vermenigvuldigt in het lichaam. Deze vermenigvuldiging verloopt in meerdere stappen die steeds herhaald worden. De hiv-remmers kunnen stappen blokkeren zodat de vermenigvuldiging niet meer kan plaatsvinden. De belangrijkste soorten hiv-remmers zijn als volgt:

• Reversetranscriptaseremmers (RTI);
• Proteaseremmers (PI);
• Integraseremmers (INSTI);
• Entree- of fusieremmers;
• Eén-pil-regimes;
• Nucleoside/nucleotide reverse transcriptaseremmer (NRTI).

In het geval van gordelroos geldt dat bij personen die behoren tot een risicogroep, de behandeling binnen 3 dagen na het begin van de ziekte gestart wordt. Als eerste behandelingsmethode zal de arts kiezen voor virusremmers, zoals Aciclovir.

De doseringen van antivirale middelen zijn afhankelijk van de aandoening waarvoor ze gebruikt worden.Voor de behandeling van griep met Tamiflu in tabletvorm geldt het volgende:

Voor de behandeling van griep: voor volwassenen en kinderen ouder dan 13 jaar, 75 mg 2 keer per dag gedurende 5 dagen. Bij mensen met een verminderde weerstand gedurende 10 dagen. Voor kinderen tussen de 1 en 13 jaar: 30, 45, 60 of 75 mg twee keer per dag, afhankelijk van het lichaamsgewicht. Behandelduur is vijf dagen. Voor baby’s jonger dan 1 jaar: 3mg per kg lichaamsgewicht, 2 keer per dag gedurende 5 dagen.

Om griep te voorkomen na blootstelling aan influenza: voor volwassenen en kinderen ouder dan 13 jaar, 75 mg één keer per dag gedurende 10 dagen. Voor kinderen tussen de 1 en 13 jaar: 30, 45, 60 of 75 mg één keer per dag, afhankelijk van het lichaamsgewicht. Behandelduur is 10 dagen. Voor baby’s jonger dan 1 jaar: 3mg per kg lichaamsgewicht, 1 keer per dag gedurende 10 dagen.

Om griep te voorkomen tijdens een epidemie: voor volwassenen en kinderen ouder dan 13 jaar, 75 mg 1 keer per dag gedurende maximaal 6 weken. Bij mensen met een verminderde weerstand gedurende maximaal 12 weken. De preventie tijdens een influenza-epidemie is niet onderzocht bij kinderen jonger dan 13 jaar.

Voor de behandeling van een koortslip met Valaciclovir neemt men 2 doses van 2000 mg, de tweede dosis moet minimaal 6 uur na de eerste dosis worden ingenomen. De behandeling duurt maximaal 1 dag. Voor het voorkómen van een koortslip kan een langere kuur voorgeschreven worden, zoals 500 mg 1×/dag gedurende 3-4 maanden. Hier is echter alleen sprake van als men meerdere keren per maand last heeft van een koortslip. Wat betreft gordelroos wordt er meestal gekozen voor een dosis van 800 mg dat vijf keer per dag ingenomen moet worden. Uw arts kan u ook 1 gram Valaciclovir voorschrijven dat u drie keer per dag moet innemen of 250 mg Famciclovir dat u drie keer per dag moet innemen. Deze medicijnen zorgen er niet voor dat de blaasjes verdwijnen, maar dat het virus niet meer kan groeien en dat de duur van gordelroos verkort wordt.

Zoals elk geneesmiddel kunnen ook antivirale middelen bijwerkingen hebben, al krijgt niet iedereen daarmee te maken.

De meest voorkomende bijwerkingen van Tamiflu zijn:

• Hoofdpijn;
• Misselijkheid;
• Maag- en darmklachten;
• Duizeligheid;
• Hoesten;
• Overgevoeligheid voor oseltamivir;
• Huidaandoening.

De meest voorkomende bijwerkingen van Valaciclovir zijn:

• Hoofdpijn;
• Duizeligheid;
• Maag- en darmklachten;
• Gevoeligheid voor UV-licht;
• Huiduitslag;
• Overgevoeligheid voor Valaciclovir.

De belangrijkste bijwerkingen van virusremmers zoals Famciclovir en Aciclovir zijn hoofdpijn en misselijkheid.

Gebruik Valaciclovir niet als u zwanger bent of binnenkort zwanger wil worden aangezien het medicijn schadelijk is voor de baby. Uw arts kan u mogelijk een ander medicijn voorschrijven dat u wel gedurende uw zwangerschap kunt blijven gebruiken. Ook als u last heeft van een verminderde nierfunctie, neurologische stoornissen, een gestoorde leverfunctie en een gecompliceerde infectie met herpes zoster mag u Valaciclovir niet gebruiken.Tamiflu en Famciclovir mogen uitsluitend in overleg met uw huisarts gebruikt worden als u zwanger bent of borstvoeding geeft.

Overleg altijd met uw arts en vertel hem of haar of u andere geneesmiddelen gebruikt. Hij of zij kan u vervolgens vertellen of dit veilig is.

Antivirale middelen zijn uitsluitend verkrijgbaar bij een apotheek. Dit geneesmiddel is niet te koop bij een drogist.

Nee, dit geneesmiddel is receptplichtig. U heeft dus een recept van een arts nodig om het medicijn te bestellen bij een apotheek. Koop nooit antivirale middelen zonder recept van een arts.