Sen

Każdemu zdarza się źle spać, więc nie zawsze musi to mieć poważne skutki, jeżeli nie stanie się przewlekłym wzorcem. Gdyby do tego doszło, ważne jest, aby znaleźć przyczynę problemów ze snem. Należy rozróżnić łagodne i poważniejsze problemy ze snem. Na ogół o ciężkiej bezsenności mówi się, jeśli źle sypiasz co najmniej trzy razy w tygodniu, przez okres dłuższy niż trzy tygodnie i prowadzi to do złego funkcjonowania w ciągu dnia. Jeśli tylko od czasu do czasu zdarza Ci się źle sypiać, trwa to krócej niż trzy tygodnie i nie wiąże się z pogorszeniem funkcjonowania w ciągu dnia, mówimy o łagodnych problemach ze snem. Zwykle problemy te ustępują samoistnie.

Zdrowy dorosły potrzebuje od siedmiu do dziewięciu godzin snu na noc. Podczas snu nasz organizm przechodzi cykl obejmujący cztery stadia. Cykl ten powtarza się kilka razy w ciągu nocy. Pierwsze stadium to krótki okres, kiedy jeszcze nie śpisz, ale organizm już się na to przygotowuje. W tym stadium mięśnie się rozluźniają, temperatura ciała spada, tętno zwalnia, a oczy powoli się zamykają. Po kilku minutach zapadasz w lekki sen; to drugie stadium. W tym stadium może obudzić Cię najmniejszy dźwięk, ponieważ nie śpisz jeszcze głęboko. Ta faza też nie trwa zbyt długo. Potem robi się ciekawie; w trzecim stadium tętno jeszcze bardziej zwalnia, a mięśnie jeszcze bardziej się rozluźniają. Śpisz teraz głęboko i nie budzisz się już na każdy dźwięk. Teraz zaczyna się prawdziwa odnowa ciała i ducha. Podczas głębokiego snu organy i mięśnie się regenerują, a mózg przetwarza wszystkie zgromadzone informacje. Twoje ciało i mózg bardzo potrzebują tego głębokiego snu. Wreszcie następuje czwarte stadium – sen REM. REM (od ang. „rapid eye movement”) to faza snu, w której występują bardzo szybkie ruchy powiek i gałek ocznych. Ten sen kosztuje organizm dużo energii i jest to stadium, w którym pojawiają się marzenia senne. W tym stadium mózg wykazuje równie wysoką aktywność jak podczas czuwania. Te cztery stadia powtarzają się wielokrotnie w ciągu nocy. Nie jest aż tak istotne, jak często, ale żeby były równomiernie rozłożone.

Jeśli przez kilka kolejnych dni śpisz mniej niż siedem godzin dziennie, może to prowadzić do niedoboru snu. Zauważysz to po objawach takich jak zmęczenie w ciągu dnia, trudności z przebudzeniem, pogorszenie koncentracji i przysypianie w ciągu dnia. Może to mieć różne przyczyny, jak na przykład nagła zmiana stref czasowych (jet leg), stres lub napięcie. Po okresie odpoczynku dolegliwości te powinny samoistnie ustąpić.

Przykładami problemów ze snem są: chrapanie, trudności z zaśnięciem, wybudzanie się nocy, bardzo lekki sen, zespół niespokojnych nóg, zespół opóźnionej fazy snu i zaburzenia związane ze snem, takie jak narkolepsja i bezdech senny. Bezdech senny to choroba, w której podczas snu przestajesz oddychać na co najmniej 10 sekund. Może się to zdarzać wielokrotnie, nawet ponad pięć razy na godzinę, co ma duży wpływ na jakość snu. W rezultacie wstajesz niewypoczęty i czujesz się bardzo śpiący w ciągu dnia, przez co trudniej Ci się skupić. Narkolepsja to choroba objawiająca się częstym zasypianiem w ciągu dnia, nawet podczas wykonywania jakichś czynności. Zespół niespokojnych nóg powoduje, że nie można utrzymać nóg nieruchomo, czemu towarzyszy nieprzyjemne, ciężkie uczucie w nogach. Natomiast osoba cierpiąca na zespół opóźnionej fazy snu zasypia bardzo późno, co powoduje, że ​​rano jest bardzo śpiąca. Tego rytmu nie można zmienić.

Jeśli tylko od czasu do czasu zdarza Ci się źle sypiać, trwa to krócej niż trzy tygodnie i nie wiąże się z pogorszeniem funkcjonowania w ciągu dnia, mówimy o łagodnych problemach ze snem, czyli złym sypianiu. Może to mieć różne przyczyny, takie jak alergie, astma, POChP, zespół niespokojnych nóg, choroby jelit i świąd. Tutaj znajdziesz więcej informacji na temat problemów ze snem.

Ciężką bezsenność można zdefiniować jako dolegliwości związane ze snem trwające dłużej niż trzy tygodnie, występujące co najmniej trzy razy w tygodniu i prowadzące do złego funkcjonowania w ciągu dnia. Dolegliwości związane ze snem mogą być różne: trudności z zasypianiem, częste wybudzanie się w nocy, budzenie się zbyt wcześnie, budzenie się niewypoczętym, niespokojne sny lub płytki sen. Wszystkie te dolegliwości mogą powodować gorsze funkcjonowanie w ciągu dnia, np. nadmierne zmęczenie, senność i drażliwość przez cały dzień oraz trudności z koncentracją. Dolegliwości te mogą ulec pogorszeniu przez niewłaściwe zachowania związane ze snem, np. zbyt długi sen, zaburzenia rytmu snu i czuwania, zażywanie tabletek nasennych lub picie alkoholu. Możliwe jest też, że u osoby cierpiącej na krótkotrwałą i niewielką bezsenność rozwinie się ostatecznie ciężka bezsenność. Wynika to głównie z czynników psychologicznych; jeśli jesteś przekonany, że nie możesz spać, powstają negatywne skojarzenia związane ze snem. Tutaj znajdziesz więcej informacji na temat ciężkiej bezsenności.